Færsluflokkur: Stjórnmál og samfélag

Get ekki sagt ég sakni þess

... að George W. Bush sé ekki lengur æðsti yfirmaður Bandaríkjahers. Verð eiginlega að viðurkenna að ég er dálítið feginn.
mbl.is Saknar dekursins
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Skynsamlegar breytingar - en í framhaldinu á að leggja landsdóm niður

Allar hljóma þessar breytingatillögur skynsamlega og til þess fallnar að færa fyrirkomulag nær því sem er með almenna dómsstóla. Það er hins vegar skoðun mín að sérstakur landsdómur sé ónauðsynlegur og óheppilegur. Réttast er að ráðherrar séu ákærðir og um mál þeirra fjallað af almennum dómstólum - eins og þeim verður fyrir komið samkvæmt nýrri stjórnarskrá. Þar þarf sérstaklega að huga að því hvernig er farið með mál þegar ráðherrar eru sakaðir um að hafa brotið gegn ákvæðum eða anda stjórnarskrárinnar. Finnst mér vel koma til álita að hafa sérstakan stjórnlagadómstól til að fjalla um álitamál og beinum málarekstri sem tengjast ákvæðum nýrrar stjórnarskrá og túlkun á henni.
mbl.is Breyta lögum um landsdóm
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Breytingar æskilegar

Hér eru svör mín við spurningum þjóðkrikjunnar:

1. Telur þú þörf á að breyta þessari grein? Ef svo er hvernig?
Já, ég er fylgjandi því að breyta núverandi fyrirkomulagi þannig að stjórnarskráin tryggi fullt trúfrelsi en feli ekki í sér ákvæði um sérstaka þjóðkirkju sem njóti stuðnings ríkisins. Það segir reyndar í núgildandi stjórnarskrá að þessu fyrirkomulagi megi breyta með lögum þannig að það er þegar í reynd á valdi alþingis að breyta þessu - þótt heppilegra sé að það gerist að undangenginni þjóðaratkvæðagreiðslu.

Í ljósi þess sem ég hef sett fram sem leiðarljós í mínu framboði- réttlæti, sanngirni og sátt - þarf að haga þessum breytingum þannig að um þær ríki friður. Það tekur tíma að ná nauðsynlegri sátt um hvernig þessar breytingar geta gengið fyrir sig og hvernig samfélagslegum hlutverkum Þjóðkirkjunnar verður fyrir komin í framtíðinni. Hugsanlega kann að vera sanngirnismál að um þetta verði kosið sérstaklega í þjóðaratkvæðagreiðslu til þess að skýr þjóðarvilji búi að baki. Niðurstaða þjóðfundar bendir til að meirihluti fólks telji að tímabært sé að breyta sambandi ríkis og kirkju.

2. Hver er afstaða þín til núverandi sambands ríkis og þjóðkirkju?
Íslenska þjóðkirkjan hefur gengt mikilvægu samfélagslegu hlutverki og mun gera það áfram þótt hún verði ekki ríkiskirkja eins og verið hefur. Það sama gildir um félagslíf og menningarstarf sem tengist kirkjum landsins. Mikil þátttaka almennings í þessu starfi sem og langar hefðir munu ekki breytast þótt formlegum tengslum verði breytt. Ég held einnig að í breytingum felist tækifæri fyrir kirkjuna til að blása lífi í trúarstarf og endurskoða hvernig því er sinnt.


mbl.is Frambjóðendur spurðir um samband ríkis og þjóðkirkju
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Athyglisverð samlíking - rándýrið í íslenskum stjórnmálum?

Mér þykir þetta afar athyglisverð samlíking hjá borgarstjóranum okkar. Ef ég heyrði rétt þá sagði hann á undan því sem vitnað er til í fréttinni: "ég er predator í íslenskum stjórnmálum" og bætti því við svona til skýringa að hann væri "geimvera sem enginn veit almennilega hvernig hann á að takast á við". 

Þetta er vísun í myndina Predator frá 1987 sem fjallar um baráttu heljarmennisins og síðar ríkisstjórans Arnold Schwarzeneggers við tæknilega háþróaðan hermann frá annarri plánetu sem beytti miklum bellibrögðum í hrottafenginni baráttu við hetjuna Arnold.

Við skulum vona að borgarstjórninn taki þessa samlíkingu ekki of alvarlega og láti felubrögð og fimleika duga en láti ekki andstæðinga sína hverfa hvern á fætur öðrum eins og rándýrið í myndinni.


mbl.is Geimvera í íslenskum stjórnmálum
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Eignarhald á náttúruauðlindum á skilyrðislaust að skilgreina í nýrri stjórnarskrá Íslands

Núgildandi stjórnarskrá segir ekkert um umhverfismál, sem styður þá skoðun að æskilegt sé að skrifa nýja stjórnarskrá frá grunni fremur en bæta við og breyta þeirri gömlu. Eignarhald íslensku þjóðarinnar á náttúruauðlindum á að vera ótvírætt í stjórnarskrá og um leið þarf að reisa þröngar skorður við því með hvaða hætti nýtingaréttur er framseldur til að ganga ekki á réttindi og svigrúm komandi kynslóða.

Þar sem ég tel að við eigum að hafa réttlæti að leiðarljósi við samningu nýrrar stjórnarskrá, ætti nýtingarréttur aldrei að geta myndað framseljanlegan eignarétt. Það getur aldrei talist sanngjarnt að nokkrir einstaklingar eigi tiltekna auðlind þótt eðlilegt sé að semja við fáa aðila um skynsamlega nýtingu. Sanngjarnt auðlindagjald verði meginregla sem sett verði stjórnarskrá en það verði síðan úrlausnarefni á hverjum tíma að ákveða – með aðstoð sjálfstæðra dómstóla – hvað sanngjarnt gjald er. Ennfremur þarf þarf að setja skýrar skorður við því hvernig þjóðin nýtir sínar auðlindir og tryggja náttúrunni sjálfri ákveðin grundvallarréttindi í stjórnarskránni þar sem sjálfbærni er höfð að leiðarljósi.


mbl.is Vilja að eignarhald á náttúruauðlindum verði skilgreint í stjórnarskrám
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Þetta er áskorun - fyrir frambjóðendur og þjóðina

Það er ógerningur að meirihluti kjósenda kynni sér meirihluta frambjóðenda, vegi og meti kosti þeirra og galla og taki síðan upplýsta afstöðu. Þetter er ein af þverstæðum lýðræðisins.

Niðurstaðan er samt í engu ólýðræðislegri en ef fjöldatakmarkanir hefðu verið viðhafðar eða stjórnmálaflokkar séð um að sía frambjóðendur og velja boðalega framboðslista.

Það verður fróðlegt að sjá hvort þeir spádómar rætast að þeir sem eru þekktir úr fjölmiðlum komist frekar á stjórnlagaþing. Það er áskorun fyrir okkur sem eru minna þekktir að kynna okkur - og fyrir þjóðina að velja á stjórnlagaþingið fólk sem getur komist að sameiginlegri niðurstöðu um nýja stjórnarskrá.


mbl.is 523 í framboði
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Batnandi stjórnsýslu er best að lifa

Að mennta ráðherra í stjórnsýslu og upplýsingarétti og þeim lögum og reglum sem gilda um störf ráðherra er auðvitað eitthvað sem á að gerast alltaf þegar nýtt fólk sest í ráðherrastólana. En betra er seint en aldrei. Með stofnun Stjórnsýsluskóla stjórnarráðsins er viðurkennt að gera þarf betur og það er í sjálfu sér stórt skref fram á við.


mbl.is Ráðherrar sendir á námskeið
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Hátekjufólk á bótum?

Ég er eflaust ekki einn um það að vera hissa yfir því sem fram kemur í þessari frétt og finnst alveg tilvalið að prófa hér það sem ég hef sett fram sem leiðarljós fyrir komandi stjórnlagaþing, nefnilega réttlæti - sanngirni - sátt:

Er það réttlátt að þeir sem hafa haft tekjur, sem skattyfirvöld skilgreina sem hátekjur, fái síðan atvinnuleysibætur í framhaldi?

Er það sanngirni að fók sem hefur yfir 40 milljónir kr. í árslaun fái bætur það árið?

Getur verið sátt um fyrirkomulag þar sem hátekjufólk nýtur sömu bóta og látekjufólk?

Svari nú hver fyrir sig - en spurningarnar held ég séu við hæfi.


mbl.is 3.632 eiga 750 milljarða
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Undirbúningur hefur staðið í nær 30 ár Sigurður Líndal!

Það þekkja fáir betur íslensku stjórnarskrána, þau álitaefni sem hafa komið upp við túlkun hennar og þær umræður sem hafa lengi verið um endurskoðun stjórnarskrárinnar En Sigurður Líndal. Fyrsta tilraunin sem ég man eftir til endurskoðunar var upp úr 1980 með stjórnarskrárnefnd sem skilaði bæði hugmyndum og tillögum. Síðan hafa reglulega verið starfandi slíkar nefndir og margt verið um málið ritað og rætt, bæði af fræðimönnum eins og Sigurði, stjórnmálamönnum og almenningi öllum. Það er því í hæsta máta skýtið að Sigurður skilji ekki þörfina fyrir endurskoðun - nema hann eigi við afhverju eru við þurfum einmitt og endilega að endurskoða hana núna.

Við þeirri spurningu er til einfalt svar: íslenskt samfélag hefur gengið í gegnum hrun á nokkrum meginstoðum samfélagins. Það var ekki bara fjármálakerfið sem brást, heldur voru alvarlegir brestir í stjórnmálum og stjórnsýslu. Í þessa bresti þarf að berja með skýrari ákvæðum í stjórnarskrá og svo auðvitað hinu að tryggja að farið sé að þeim leikreglum sem í gildi eru.

Það er alveg rétt hjá Sigurði að núverandi stjórnarskrá útilokar ekki að þingið láti meira til sína taka en verið hefur. En áherslan þar er öll á ráðherrana og sú hefur og verið reyndin í okkar stjórnsýslu. Sú greining á stjórnmálum og stjórnsýslu sem hefur átt sér stað í kjölfar hrunsins sýnir þetta ótvírætt (Sjá m.a. skýrslu starfshóps forsætisráðuneytisins um viðbrögð við skýrslu rannsóknarnefndarinnar og ekki síður skýrslu þingmannanefndarinnar sem fjallar ítarlega um afleiðingar ráðherraræðis).

Alþingi sjálft hefur ekki verið fært um að breyta þessum þáttum og rétta eign hlut til að betra jafnvægi sé milli löggjafar-, framkvæmda- og dómsvaldsins. Þess vegna þarf stjórnlagaþing Sigurður Líndal, einmitt núna - og við treystum á að þú munir leggja þinginu lið með sérþekkingu þinni og reynslu.


mbl.is Líst ekkert á stjórnlagaþing
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

Lýðræðið í framkvæmd

Þetta er mikill áhugi sem þjóðin sýnir á endurskoðun stjórnarskrárinnar. Ef þessar tölur reynast réttar og öll framboðin eru send inn í fullri alvöru, eru ríflega tveir af hverjum þúsund kjósendum í framboði og því má reikna með talsverðri dreifingu atkvæða. En áhuginni er jákvæður þótt óneitanlega verði erfitt fyrir fólk að gera upp hug sinna andspænis öllum þessum fjölda.

Þetta segir okkur líka að stór hópur fólks hefur skoðanir á stjórnarskránni og telur sig eiga erindi í þann hóp sem verður valinn til að gera tillögu að nýjum grundvallarlögum fyrir íslenska lýðveldið.


mbl.is Á fimmta hundrað í framboði
Tilkynna um óviðeigandi tengingu við frétt

« Fyrri síða | Næsta síða »

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband